มีดที่ไม่ต้องลับ
สุรศักดิ์ ไวทยวงศ์สกุล
มีดเป็นอุปกรณ์ทำครัวสามัญอย่างหนึ่ง ปัจจุบันมีดที่เราใช้มักทำจากเหล็กกล้า มีราคาไม่แพง ทนต่อการเกิดสนิม ได้ดีกว่าเหล็กทั่วไป จึงมีอายุใช้งานได้ยาวนานพอสมควร อย่างไรก็ตามมีอยู่ปัญหาหนึ่งที่ผู้ใช้ต้องประสบอยู่เสมอก็คือ มีดทื่อ หรือสูญเสียความคม ทำให้ต้องลับมีดกันอยู่บ่อยๆ เพื่อให้มีดคมใช้งานดุจเดิม สาเหตุสำคัญ ที่ทำให้มีดทื่อก็คือ การบิ่นของคมมีด เนื่องจากเหล็กกล้ามีความแข็งไม่สูงมาก เมื่อใช้ไปนานๆ เนื้อเหล็กบริเวณคมมีด อาจสึกหรอ จนกระทั่งทื่อไป จึงมีแนวคิดหาที่จะวัสดุอื่นมาใช้ทำใบมีดแทนเหล็กกล้า เพื่อให้ได้ใบมีด ที่มีความคมอยู่เสมอ โดย “ไม่ต้องลับ” เซรามิกเป็นวัสดุหนึ่งที่น่าสนใจ เนื่องจากมีความแข็งสูง ไม่สึกกร่อนหรือบิ่นง่าย อย่างไรก็ตาม อุปสรรคสำคัญของเซรามิก ก็คือมีความเปราะไม่เหนียว รับแรงกระแทกจากการใช้งานได้น้อย จึงได้มีการวิจัยพัฒนา เพื่อหาวัสดุเซรามิกที่มีสมบัติด้านความเหนียวดีพอที่จะใช้ทำใบมีดได้
เซอร์โคเนียมออกไซด์หรือเซอร์โคเนีย (Zirconia) เป็นวัสดุหนึ่ง ที่ได้รับการพัฒนา ให้มีสมบัติเหมาะสม ต่อการทำเป็นใบมีดที่ไม่ต้องลับดังกล่าว นักวิทยาศาสตร์พบว่า หากเติมสารตัวเติมบางตัว เช่น ยิตเตรียมออกไซด์ (Y2O3) จำนวนเล็กน้อย ลงในเซอร์โคเนีย จะทำให้โครงสร้างของเซอร์โคเนียที่เผาแล้ว คงรูปเป็นผลึกรูปเททราโกนัล (Tetragonal) แม้จะเย็นตัวลงถึงอุณหภูมิห้องแล้ว เรียกว่า เททราโกนัลเซอร์โคเนียโพลิคริสตัล (Tetragonal Zirconia Polycrystal) หรือ TZP เซอร์โคเนียชนิด TZP นี้มีความเหนียวดีมาก ไม่แตกหักง่าย แม้จะทำหล่นพื้นก็ตาม การผลิตใบมีด คล้ายกับวิธีการขึ้นรูปผลิตภัณฑ์ เซรามิกทั่วไป คือ นำผงเซอร์โคเนียผสมแล้ว ไปอัดในแบบ และนำไปเผาผนึกให้เป็นชิ้นงาน จากนั้นจึงนำมากลึงด้วยใบมีดเพชร และขัดตกแต่งเพื่อให้เกิดความคม
มีดที่ทำจากเซอร์โคเนียชนิด TZP นี้นอกจากจะมีจุดเด่น ตรงที่ไม่ต้องลับบ่อยๆ แล้ว ยังมีความคมกว่ามีดทั่วๆ ไป ทนต่อสารเคมีต่างๆ ได้ดี น้ำหนักเบา มีผิวลื่น การทำความสะอาดทำได้สะดวก โดยใช้เพียงผ้าเช็ดเท่านั้น คราบสกปรก ก็จะหลุดออกจากมีดอย่างง่ายดาย การดูแลรักษาไม่ต่างจากมีดเหล็กกล้าธรรมดา อย่างไรก็ตาม มีดที่ไม่ต้องลับนี้ หากใช้งานอย่างไม่ถูกวิธี เช่น นำไปสับกระดูกแข็ง ก็สามารถเกิดการชำรุด สูญเสียความคมไปได้เช่นกัน และการลับ เพื่อให้ความคมกลับคืนมานั้น ต้องกลึงด้วยเครื่องกลึง ที่ทำจากผงเพชร ซึ่งผู้ใช้ไม่สามารถทำได้เอง ประกอบกับยังมีราคาค่อนข้างสูง เป็นข้อจำกัด ที่ทำให้มีดเซรามิก ยังไม่ได้รับความนิยม อย่างแพร่หลายมากนักในขณะนี้
สุดท้ายนี้อยากฝากข้อคิด ถึงท่านผู้ฟังทุกท่านสักเล็กน้อยว่า มีดจะคมกริบใช้งานได้ดี ด้วยการหมั่นลับอยู่เสมอฉันใด ปัญญาของคนเราก็เช่นกัน หากต้องการให้คงความแหลมคมตลอดไป ก็ต้องหมั่นลับสติปัญญา ด้วยการใช้ความคิด และศึกษาหาความรู้เพิ่มเติมอยู่ตลอดเวลา ฉันนั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น